HMANGAIHNA HI KA TAHPUI THIN ASIN...

Thiante zinga pawt hnem ber leh, titi vawrtu ber ka nih thin avang hian mite chuan engtik lai pawha hlim reng turah min ngai fo thin. Kan inchhungah fiamthu thawhtu ber niin, a uang peih ber ka ni thin. A chang leh khuang vaw dap dap paha si hluam hluam chungin chhung inkhawm zai min hruai tir thin a, a chang leh hla chang sawituah te min hmang thin. Mahse, nundan pangai leh mipangaite khawsak dana khawsa a min ngaih lai hian, kei hian ‘Hmangaihna hi tuktin-zantin ka tahpui fo thin a ni,’ tih erawh tuma’n an hre hauh lo.

Thla chu van sangah chuan zan dang ang bawkin a rawn eng leh kulh mai a. A eng paw no riai mai chuan ka vel chu a chhun eng kulh mai a. Ka room kawngkhar chu ka hawng a, ka khabe chu ka kutphahah nghatin van lam chu ka thlir vawng vawng a. Zan chu a reh ngawih ngawih a, a khat tawka ui bauh ri ka hriat thin bak chu eng thawm mah hriat tur a awm lo.

“Aw, Chhawrthlapui nunnem leh zan boruak zaidam tak te u, ka tan hian in va han hlu tak em! Chhunah ka thlarau chu intlansiakna khawvelah a ram chhuak a, chau hnapa a awm hnuah nangni chuan in mawina zawng zawngte nen a hliam chu tuam dam tumin in awi a... In rimtuina hi tu hian nge hne thei ang le? In zai rimawi hi tuin nge ngaithla ning ang le???

“Mahse, aw.. Chawrthlapui min ngaidam lul ang che. Ka nun hi a tui hal em a, i eng mawina pawhin a tuihal chu a hnem zo lo a ni. A hnem zolo mai pawh ni lovin, a tuihal dangcharna chu a ti zual sauh zawk si a. Hmanah I eng hnuaiah biahthu kan tiam tawh a, i eng chu kan thutiam min hriatpuituah kan ruat a nih kha. Van zawla i rawn kai apiangin banah vuain biahthu thuk ber kan inhlan thin a, i mawina zungzam chuan min phuartu Hmangaihna hruithlun chu a hual vel thin a nih kha. Mahse, tunah chuan kan hlimna chu vai dai-tui angin a tham ral ta..! I eng hi kei zawngin ka tahpui ta’ng e.”

‘Ka ngai che ka di bawihte,
Nang ngaia Kumsul ka hmang tur hi;
Chhawrthlapui alo en chang hian
Nang ngaih alo zual leh thin.’

Ka mittui hian tuifinriat siamin, ka lungngaihna hian hremhmun thlengin min phih liam dawn mahse, nang ngai lova zan-khua var ai chuan I hmangaihna hi tahpui fo ka thlang zawk a ni. Nang nghilh a tui taka zanmu chhin ai chuan, nang ngaih vanga ka tah mittui chu khua varpui pawh ka thlang zawk e...

‘Hmangaihna nunrawng’ tiin miin I sakhming au thin mahse, Nang chu ka chunga i nun a rawng pauh leh, ka hringnun hi a famkim zawk thin a ni. Zan-tin ka tukverh atang hian min hriatpuitu siar leh thangvan dumpawl riai leh zan chawitu, chhawrthlapui te chu ka thlir thin a, ka duhthu ka sam fo thin a ni. Hmangaihna chuan he khawvel atang hian min hnawl mahse, ka tan chuan a ropui em a, damchhung tahpui thamah ka ruat a ni.

‘I sakhmel ka chhingmitthlaah a cham reng,
Ka hlimna ber a ni si;
Theih chang se fan leh ka nuam thin asin,
Kan tuanna mual zawngte kha.’

Ka neih ro-sumin a hmangaihna chu phu lo mahse, ka hmangaihna thinlung erawh hi chuan a phu asin! Zanmu ka chhin apiangin i nui hmel chuan min awimu thin a, tawnmangah chuan kan hlim dun thin asin..! Hmanah chuan ‘Ka hmangaih che’ tiin i aw mawi tak mai chuan min awi mu thin a, tunah erawh ngaiin au mah ila, thlaler ramreha au ang chauh ka ni dawn si a... Ka hringnun hian ava ngai tak che em!

‘I aw mawi thangkhawk ri a cham reng lairilah,
Biahthu hlan lova laikhum ka zal tur hi?
Ka dawn ngam mawlh lo a na ngei e,
Kan hlim lai ni tawnmang mawl an chang tur hi!’

Zing khawvar chuan intlansiakna tual zawlah ka duh vang pawh ni hlei lovin min kaihpen a ngai leh thin a, nuih a ngai a, hlim a ngai thin. Theihtawp chhuaha beih a ngai a, chakna zawng zawng sawm khawm a ngaih chang a awm fo thin. Thenrualte zingah hun hman a ngai thin a, harsatna tawkte tan kawng kawhhmuh a ngaih chang a awm fo thin. Chona thar a lo piang a, ka bei a, ka hneh a, a thar alo chhuak leh thin. Mahse, heng zawng zawngte hian ka hmangaih ka hriatrengna lak ata chu englai mahin min kai peng ngai lo.

Infiamna tual zawlah hlim taka mi an len laiin, kei chuan ka pindan thim thuk takah hian ‘HMANGAIHNA CHU KA TAHPUI FO THIN ASIN...’

© Dustin Sampler

Posted in: Hmangaihna,hringnun,LUAITHLI,LUNGLEN HUN,Mizo